Gitarda Notaların Yerleri
Güzel sololar atmak, yaratıcı melodiler bulmak birçok gitaristin hayali. Bunu gerçekleştirmenin ilk adımı ise gitarda nota yerlerini bilmekten geçiyor.
Çünkü gitarda nota yerlerini bilirseniz;
- İstediğiniz gam, ses kuralını klavyeye daha rahat yayabilirsiniz.
- Akor takibi yaparak triadları kullanabilir ve uyumlu sesleri yakalayarak yaratıcı melodiler elde edebilirsiniz.
- Modlar konusunda da kendinizi geliştirdikten sonra gitarın tüm klavyesini en zor parçalarda bile rahatlıkla dolanabilirsiniz.
Gitarda notaların yerlerini daha kolay öğrenmek için gitar tellerinin isimlerini bilmeniz gerekli. Aşağıdaki kısa yazımızı okuduktan sonra gitar tellerinde notaların yerlerini daha rahat kavrayabileceksiniz.
Gitarda Notaların Yerlerini Hızlıca Nasıl Öğrenirsin?
Aslında oldukça kolay bir yöntemi var. Gitara ilk bakıldığı zaman onlarca teli, perdeyi görünce hangi notanın nerede olduğunu anlamak zor gibi görünüyor ama hiç değil!
Gitar klavyesindeki notaların yerlerini öğrenmek için oktav ilişkisinden yararlanacağız ve bu yazının sonunda artık siz de rahatlıkla istediğiniz notanın yerini bulabileceksiniz.
Gitarda notaların yerlerini rahatça akılda tutabilmek için Mi ve La yani en üst ve onun altındaki telde bulunan notaların yerlerini bilmemiz gerekiyor. Geri kalan tüm notaları ise oktav ilişkisinden yararlanarak bulacağız.
Bu iki telde sadece doğal seslerin yerlerini bilmemiz yeterli olacaktır.
Gitarda Doğal Seslerin Yerleri
Doğal sesler konusunu belki ilk defa duymuş olabilirsiniz ama emin olun bildiğiniz bir şey. Sizlere bildiğiniz notalar nedir diye sorsak hangi cevabı verirsiniz?
- Do-Re-Mi-Fa-Sol-La-Si
cevabını vereceksiniz çünkü ilkokuldan bu yana öğrendiğiniz nota dizisi bu. Ve evet doğal seslerde bu notalara denir.
Yani kısacası doğal sesler derken direkt olarak yukarıdaki sesleri kastediyoruz. Diyez ve bemol ile ifade edilen notaları, gitarda notaların yerlerini öğrenirken ezberlemek zorunda değilsiniz.
Neden mi? Çünkü cevabı direkt karşınıza çıkacak.
Mi Telinde Notaların Yerleri
Standart bir akort düzenin sahip gitarın en alt ve en üst telleri mi notasına göre akortlanır. Böylelikle bir teldeki notaların yerlerini öğrenirken diğerini de bilmiş olacaksınız.
En üst mi telinde notaların yerleri şu şekildedir.
0 -> Boş tel(Mi) 1-> Fa 3->Sol 5->La 7->Si 8->Do 10->Re 12->Mi
Yukarıda mi telindeki doğal seslerin yerleri gösterilmiştir. Dikkat edecek olursanız 2,4,6,9,11 perdeleri hakkında bilgi vermedik. Bu yerler ara sesler yani diyez ve bemollere karşılık gelmektedir.
Minik bir pratik yapalım. Diyelim ki siz 1.perdenin Fa 3.perdenin Sol notası olduğunu biliyorsunuz? Peki 2.perde hangi notadır?
Evet doğru! 2.perde Fa nın yarım ses incesi Fa diyez ya da tam tersi bir bakış açısı ile Sol ün yarım ses kalını olduğu için Sol bemol olarak adlandırılabilir. Aynısı diğer yerler içinde geçerlidir.
Örneğin 9.perde. Ya Do diyez ya da Re bemol olarak adlandırılır.
La Telinde Notaların Yerleri
La telinde notaların yerleri de aynı mi telindeki gibi bulunabilir. Hemen telde bulunan doğal sesleri inceleyelim.
0 -> Boş tel(La) 2-> Si 3->Do 5->Re 7->Mi 8->Fa 10->Sol 12->La
Buradaki sıralama mi teline göre biraz farklı. Temel nedeni ise başlangıç sesimiz farklı yani mi değil de la olduğu için ve nota aralıkları da farklı olduğu için bu dizilim karşımıza çıkmıştır.
Yine minik bir örnek yapalım. La telinde 1.perde hangi notadır?
Telin boş notası La, 2.perde si olduğuna göre 1.perde ya La diyez ya da Si bemol olacaktır.
Oktav Nedir? Gitarda Oktav Nasıl Alınır?
Oktav aslında şu demektir. İki tane nota düşünün ikisi de aynı olsun. Biri diğerine göre daha önce ya da kalın olacaktır. İşte buna oktav diyoruz.
Yani iki nota aynı isimde ve aralarında bir kalınlık incelik ilişkisi varsa bu iki nota arasında oktav ilişkisi vardır.
Gitarda notaların yerlerini bulurken şimdi bundan yararlanacağız.
Lütfen şimdi yazılan bilgileri dikkatli okuyun!
Mi telindeki bir notanın oktavını almak için 2 tel aşağı perde ise bastığımız notanın üzerine eklememiz gerekli.
Yani diyelim ki mi telinde 1.perdede bulunan fa notasının oktavı;
2 tel aşağı inince re teli karşımıza çıkmaktadır. Bastığımız perde de 1.dir. Üzerine 2 ekleyince 3 olmaktadır. Kısacası;
Mi telinde 1.perdedeki notanın oktavı re telinde 3.perdeye karşılık gelir. ( 2 tel aşağı 2 perde incelt)
Bunu tüm gün yapabilirsiniz sürekli olarak 2 aşağı 2 yana şeklinde ilerleyecektir. Hadi bir örnek daha yapalım!
Mi telinde 10.perdede bulunan re notasının oktavı 2 aşağı inip 2 inceltilirse re telinde 12.perde olarak karşımıza çıkacaktır.
Toparlayacak olursa mi telini bilirseniz re telini de rahatlıkla bilirsiniz.
Hemen devam edelim ve mi-re-si telleri arasında şöyle bir bağlantı kuralım.
Mi telindeki notanın oktavı re telinde 2 fazlasına denk gelirken, re telindeki bir notanın oktavı si telinde 3 fazlasına denk gelmektedir. Aslında siz şu anda sadece mi telini bilerek re ve si tellerinde de notaların yerlerini çıkardınız.
Örnek yapalım!
Mi telinde 5.perdede bulunan La notasının Re telindeki oktavı 7.perdededir.
Re telinde 7.perdede bulunan La notası ise Si telinde 3 fazlası olan 10.perdeye denk gelmektedir.
Bu ilişkinin aynısı La-Sol-Mi (en alt tel) grubunda da vardır.
La telinden sol teline oktav alırken 2 fazlası, sol telinden mi teline oktav alırken 3 fazlasına basmanız yeterli olacaktır.
Öncelikle sadece mi ve la tellerinde notaların yerlerini öğrenmeniz sizler için yeterli olacaktır.
Geri kalanı tamamen oktav ilişkisi ile bulunabilmektedir.
Standart akort düzenine sahip tüm gitarlarda yukarıda bahsetmiş olduğumuz sistemi kullanabilirsiniz.
Notaların yerlerini bilirseniz daha özgür olacak ve kalıplardan sıyrılmış olacaksınız.
Daha güzel sololar atabilecek, daha yaratıcı melodiler oluşturabileceksiniz.
Gitar tellerinin isimlerini ve harflerini bilmeniz gerekmekte. Çünkü bu sesler sizin için referans yani başlangıç sesleri olacaktır. Böylelikle rahatça gitar klavyesinde notaların yerlerini bulabileceksiniz.
